Soạn Bài Cốm Lớp 7 Chi Tiết – Hướng Dẫn Học Tốt Năm 2025

Soạn bài Cốm vòng ngắn nhất

Trả lời câu hỏi soạn bài Cốm lớp 7

Câu 1: Tác giả miêu tả quá trình làm cốm như thế nào?
Trả lời: Từ việc chọn lúa non, tuốt, rang nhẹ, giã, sàng… từng công đoạn được miêu tả tỉ mỉ, thể hiện sự công phu và khéo léo của người làm.

Câu 2: Vì sao cốm thường được gói bằng lá sen?
Trả lời: Lá sen thơm, rộng, giữ cho cốm không bị khô, đồng thời tạo thêm hương sen thanh khiết.

Câu 3: Tác giả muốn gửi gắm điều gì qua bài tùy bút này?
Trả lời: Trân trọng món quà quê, gìn giữ nét văn hóa truyền thống, yêu thiên nhiên và mùa thu Hà Nội.

Giới thiệu chung về tác phẩm

Bài “Cốm” là một văn bản tùy bút nổi tiếng của nhà văn Thạch Lam, được đưa vào chương trình Ngữ Văn 7 nhằm giúp học sinh cảm nhận vẻ đẹp bình dị mà tinh tế của một món quà quê – cốm. Qua đó, tác giả thể hiện tình yêu sâu đậm với ẩm thực và văn hóa Hà Nội.

Khi tìm kiếm soạn bài Cốm lớp 7, nhiều bạn mong muốn nắm được nội dung, nghệ thuật và ý nghĩa của tác phẩm để học tốt, hiểu đúng tinh thần văn bản.

Tác giả Thạch Lam

• Tên thật: Nguyễn Tường Lân (1910 – 1942).

• Quê quán: Hà Nội.

• Phong cách sáng tác: Nhẹ nhàng, tinh tế, giàu chất trữ tình, hướng về những vẻ đẹp thanh cao, giản dị của cuộc sống.

• Đóng góp nổi bật: Là một cây bút của Tự Lực Văn Đoàn, Thạch Lam nổi tiếng với những truyện ngắn, tùy bút giàu chất thơ, khơi gợi cảm xúc nhẹ nhàng.

Hoàn cảnh sáng tác của bài "Cốm"

Bài tùy bút “Cốm” được viết trong tập Hà Nội băm sáu phố phường, nơi Thạch Lam dành nhiều trang viết để ca ngợi những nét đẹp văn hóa của Hà Nội xưa. Ở đây, cốm được giới thiệu không chỉ là món ăn mà là tinh hoa của đồng quê Việt.

Bố cục và tóm tắt nội dung

Bố cục: 3 phần

1. Nguồn gốc của cốm: Giới thiệu về cách làm cốm từ lúa non.

2. Hương vị và cách thưởng thức: Cốm ăn với chuối trứng cuốc, gói trong lá sen, mùi thơm thanh khiết.

3. Ý nghĩa văn hóa: Cốm là món quà tinh khiết, gắn bó với mùa thu, biểu tượng của tình làng nghĩa xóm.

Tóm tắt:
Tác giả miêu tả quá trình làm cốm từ lúa non, hương thơm dịu dàng, vị ngọt thanh mát. Cốm không chỉ ngon ở vị mà còn đẹp ở cách gói, cách thưởng thức. Qua đó, Thạch Lam bày tỏ tình cảm yêu quý với món quà quê, coi đó là nét đẹp văn hóa thanh cao của đất Hà Thành.

Giá trị nội dung

• Ca ngợi vẻ đẹp của cốm: Thơm, dẻo, ngọt thanh, giản dị mà tinh tế.

• Gợi lên tình yêu quê hương, đất nước qua hình ảnh đồng lúa, mùa thu, lá sen.

• Khẳng định giá trị văn hóa ẩm thực: Cốm không chỉ là món ăn, mà còn là biểu tượng của sự thanh khiết, gắn kết con người.

Giá trị nghệ thuật

• Miêu tả tinh tế: Từ mùi hương, màu sắc đến vị ngọt của cốm đều được tái hiện sinh động.

• Giọng văn nhẹ nhàng, trữ tình: Tạo cảm giác gần gũi, gợi nhớ.

• Hình ảnh giàu sức gợi: Lá sen, mùa thu, lúa non… như những bức tranh thu Hà Nội.

Bài soạn Văn bản "Cốm" lớp 7 chi tiết

Trả lời câu hỏi soạn bài Cốm lớp 7 chi tiết

Soạn bài cốm lớp 7 câu 1: Tác giả miêu tả quá trình làm cốm như thế nào?

Quy trình làm cốm được Thạch Lam miêu tả tỉ mỉ qua các bước:

• Chọn nguyên liệu: Lúa nếp non (thường là lúa chiêm) được gặt lúc còn đẫm sương.

• Rang lúa: Lúa được rang trên lửa nhỏ, đảo đều tay để hạt chín vàng nhưng không cháy.

• Giã cốm: Dùng chày giã nhẹ nhàng để tách vỏ trấu, giữ nguyên hạt cốm dẹt, thơm.

• Sàng sảy: Sàng qua lớp vải mỏng hoặc rổ tre để loại bỏ vỏ, thu lấy cốm xanh mịn.

Chi tiết thể hiện sự kì công, khéo léo:

• "Phải chọn lúa non đúng độ": Đòi hỏi kinh nghiệm để bắt được thời điểm lúa đủ già nhưng vẫn giữ vị ngọt.

• "Rang bằng lửa riu riu": Cần sự kiên nhẫn, điều chỉnh lửa khéo để cốm không bị khét.

• "Giã bằng tay, nhịp chày đều đặn": Kĩ thuật giã nhẹ nhàng, dứt khoát để hạt cốm không nát.

• "Mỗi hạt cốm là một kết tinh của đất trời": Thể hiện sự trân trọng từng công đoạn như một nghệ thuật.

Qua đó, tác giả ngợi ca bàn tay tài hoa của người làm cốm, biến sản vật bình dị thành món quà tinh túy của thiên nhiên và văn hóa.

Soạn bài cốm lớp 7 câu 2: Vì sao cốm thường được gói bằng lá sen?

Tác giả viết "Cốm gói trong lá sen... để giữ lấy cái chất thơm quý giá nhất." - Cách thưởng thức này không chỉ bảo vệ hương vị mà còn là sự tôn trọng những giá trị tự nhiên và truyền thống.

1. Giữ nguyên hương vị tự nhiên

• Lá sen có khả năng giữ ẩm và chống oxy hóa, giúp cốm không bị khô, giữ được độ mềm dẻo.

• Tinh dầu trong lá sen hòa quyện với mùi thơm của cốm, tạo nên hương vị thanh khiết, dịu nhẹ.

2. Biểu tượng văn hóa truyền thống

• Sen là loài cây "gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn", tượng trưng cho sự thanh cao, thuần khiết – phù hợp với đặc tính tinh tế của cốm.

• Cách gói này thể hiện sự khéo léo, tỉ mỉ của người Việt, coi trọng từng chi tiết nhỏ trong ẩm thực.

3. Gắn liền với phong tục dân gian

• Trong lễ cưới, cốm gói lá sen tượng trưng cho sự trọn vẹn, hài hòa (lá sen ôm trọn hạt cốm như tình nghĩa vợ chồng).

• Màu xanh của lá sen cũng tượng trưng cho sự may mắn, sinh sôi.

Soạn bài cốm lớp 7 câu 3 chi tiết: Tác giả muốn gửi gắm điều gì qua bài tùy bút này?

Thạch Lam gửi gắm lòng yêu quê hương, ý thức bảo tồn văn hóa và triết lý sống tinh tế qua hình ảnh cốm. Bài tùy bút như một lời nhắc nhở: Hạnh phúc đôi khi đến từ những thứ giản dị nhất, nếu ta biết trân trọng.

1. Trân trọng những giá trị truyền thống

• Tác giả nâng cốm từ một món ăn bình dị thành "thức quà thiêng liêng của đất trời", nhắc nhở người đọc giữ gìn nét đẹp văn hóa ẩm thực đang dần bị mai một.

• Chi tiết về quy trình làm cốm tỉ mỉ (từ khâu chọn lúa, rang, giã…) cho thấy sự tôn trọng thành quả lao động của người nông dân.

2. Tình yêu thiên nhiên và cuộc sống giản dị

• Cốm được miêu tả như "hương vị thanh khiết của đồng quê", gợi nhớ về một lối sống hòa hợp với tự nhiên.

• Tác giả khéo léo nhắc nhở con người hiện đại biết sống chậm lại, cảm nhận vẻ đẹp từ những điều nhỏ bé như hạt cốm, lá sen…

3. Niềm tự hào dân tộc

• Thạch Lam đặt cốm ngang hàng với những tinh hoa ẩm thực khác ("Cốm là thứ quà riêng biệt của đất nước"), khẳng định bản sắc độc đáo của Việt Nam.

• Qua phong tục dùng cốm trong lễ cưới, cúng tổ tiên, ông nhấn mạnh sự gắn kết giữa ẩm thực và đời sống tâm linh người Việt.

4. Thông điệp về sự nâng niu cuộc sống

• Câu văn: "Ăn cốm phải ăn từng chút ít, thong thả…" - Gợi ý về cách thưởng thức cuộc sống: chậm rãi, sâu sắc thay vì hời hợt.

• Hình ảnh cốm gói lá sen còn là ẩn dụ cho lối sống thanh cao, giữ gìn tinh hoa giữa xã hội xô bồ.

Tác giả Thạch Lam - Ngữ Văn 7

 Tiểu sử

• Tên thật: Nguyễn Tường Lân (một số tài liệu ghi Nguyễn Tường Vinh).

• Quê quán: Làng Cẩm Phô, Hội An, Quảng Nam, nhưng sống chủ yếu ở Hà Nội.

• Gia đình: Xuất thân từ gia đình trí thức, là em ruột của nhà văn Nhất Linh (Nguyễn Tường Tam) và Hoàng Đạo (Nguyễn Tường Long) – thành viên nhóm Tự Lực văn đoàn.

• Cuộc đời ngắn ngủi: Mất năm 32 tuổi vì bệnh lao, nhưng để lại nhiều tác phẩm giá trị.

Sự nghiệp văn học

• Phong cách: Viết nhẹ nhàng, tinh tế, giàu chất thơ, tập trung vào vẻ đẹp bình dị và nội tâm con người.

• Thể loại: Thành công ở cả truyện ngắn, tiểu thuyết và tùy bút.

• Tác phẩm tiêu biểu:

  • Truyện ngắn: Gió lạnh đầu mùa, Hai đứa trẻ, Nhà mẹ Lê…

  • Tiểu thuyết: Nắng trong vườn, Ngày mới…

  • Tùy bút: Hà Nội băm sáu phố phường (trong đó có bài Cốm).

Đặc điểm văn chương

• Ngòi bút lãng mạn nhưng hiện thực: Miêu tả cuộc sống nghèo khổ nhưng không bi lụy, luôn tìm thấy vẻ đẹp trong những điều giản dị.

• Ngôn ngữ trong sáng, gợi cảm: Sử dụng nhiều hình ảnh thiên nhiên, chi tiết sinh hoạt đời thường để bộc lộ tâm trạng nhân vật.

• Triết lý nhân văn: Đề cao giá trị con người, trân trọng tình yêu thương và lòng trắc ẩn.

Quan điểm nghệ thuật

• "Văn chương không phải để thoát ly, mà để hiểu và yêu thương cuộc sống": Thạch Lam hướng đến cái đẹp từ đời sống bình dân, qua đó gửi gắm thông điệp nhân ái.

• Gắn bó với Hà Nội: Dù gốc Quảng Nam, ông dành nhiều trang viết về Hà Nội với tình yêu tha thiết (Phố huyện nghèo, Hà Nội băm sáu phố phường…).

Vị trí trong văn học Việt Nam

• Là cây bút truyện ngắn xuất sắc trước 1945, có ảnh hưởng đến các thế hệ sau (như Nguyễn Tuân, Thanh Tịnh…).

• Tác phẩm của ông được đánh giá là "viết cho những người biết yêu cái đẹp kín đáo và dịu dàng" (Nhà phê bình Vũ Ngọc Phan).

Hoàn cảnh sáng tác bài "Cốm" lớp 7

Bài "Cốm" được trích từ tập tùy bút "Hà Nội băm sáu phố phường" (1943), một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của Thạch Lam viết về Hà Nội. Những năm 1940, khi Thạch Lam sống và gắn bó sâu sắc với Hà Nội. Đây là giai đoạn ông viết nhiều tác phẩm khắc họa vẻ đẹp văn hóa, con người và ẩm thực của Thủ đô.

Hà Nội thời thuộc địa đang dần đô thị hóa, nhiều nét truyền thống bị mai một. Thạch Lam viết để lưu giữ những giá trị xưa cũ qua góc nhìn tinh tế. Ông dành tình cảm đặc biệt cho những thứ bình dị của Hà Nội, như cốm – món quà mùa thu gắn liền với làng Vòng (Dịch Vọng, Hà Nội).

Bố cục và tóm tắt nội dung bài "Cốm"

Bố cục soạn bài Cốm lớp 7 - Chân trời sáng tạo

1. Giới thiệu nguồn gốc và đặc điểm của cốm

   • Cốm được làm từ lúa nếp non, gắn liền với đồng quê Bắc Bộ.

   • Miêu tả quy trình làm cốm tỉ mỉ: từ chọn lúa, rang, giã đến sàng sảy.

2. Giá trị văn hóa và ý nghĩa tinh thần của cốm

   • Cốm là thức quà thanh nhã, biểu tượng của mùa thu Hà Nội.

   • Vai trò của cốm trong phong tục truyền thống (lễ cưới, lễ cúng tổ tiên).

3. Cách thưởng thức và thông điệp của tác giả

   • Cốm phải ăn chậm rãi, nâng niu để cảm nhận hương vị tinh túy.

   • Lời nhắn nhủ về việc trân trọng những giá trị văn hóa dân tộc.

Tóm tắt bài cốm vòng lớp 7

Bài tùy bút "Cốm" của Thạch Lam là một bức tranh đẹp về món quà thuần túy của đất nước. Tác giả miêu tả cốm – từ hạt lúa nếp non được chế biến công phu thành thứ quà thanh khiết, thơm ngon.

Cốm không chỉ là món ăn mà còn mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc:

• Gắn liền với làng Vòng (Hà Nội), trở thành đặc sản mùa thu của đất Bắc.

• Là lễ vật không thể thiếu trong phong tục cưới hỏi, tượng trưng cho sự may mắn, thuần khiết.

• Được gói bằng lá sen để giữ nguyên hương vị, thể hiện sự khéo léo và nâng niu truyền thống.

Thạch Lam nhắn nhủ người đọc biết trân trọng cái đẹp giản dị từ thiên nhiên và lao động. Qua cách thưởng thức cốm ("ăn từng chút ít"), ông gửi gắm triết lý sống: hạnh phúc đến từ những điều nhỏ bé nếu ta biết cảm nhận bằng tấm lòng.

Giá trị nội dung - Soạn bài Cốm lớp 7

Ca ngợi vẻ đẹp giản dị, thanh khiết của thiên nhiên và con người

Cốm được miêu tả như một sản vật tinh túy của đất trời: Làm từ lúa nếp non, mang hương vị "thanh nhã và tinh khiết", gắn liền với hình ảnh đồng quê Bắc Bộ (làng Vòng) và mùa thu Hà Nội, quy trình làm cốm tỉ mỉ thể hiện sự khéo léo, tâm huyết của người lao động.

Khẳng định giá trị văn hóa truyền thống

Cốm không chỉ là món ăn mà còn là biểu tượng văn hóa: Dùng trong lễ cưới (màu xanh ngọc tượng trưng cho hạnh phúc), là lễ vật dâng cúng tổ tiên, thể hiện lòng thành kính, Thạch Lam nhấn mạnh sự gắn kết giữa ẩm thực và phong tục, qua đó bảo tồn bản sắc dân tộc.

Triết lý sống sâu sắc

Trân trọng những điều nhỏ bé: Tác giả khuyên ăn cốm "từng chút ít, thong thả" để cảm nhận hương vị là cách ẩn dụ về lối sống chậm rãi, biết nâng niu hạnh phúc đời thường.

Bài học về sự hài hòa với thiên nhiên: Cốm gói lá sen là cách gìn giữ hương vị tự nhiên, cũng như con người cần sống thuận theo lẽ tự nhiên.

Tình yêu quê hương đất nước

Qua hình ảnh cốm, Thạch Lam bộc lộ niềm tự hào về tinh hoa Việt Nam: "Cốm là thức quà riêng biệt của đất nước". Từ đó khẳng định nét độc đáo không thể trộn lẫn đồng thời gửi gắm nỗi niềm hoài cổ về một Hà Nội xưa với những giá trị đang dần phai nhạt.

Giá trị nghệ thuật - Soạn bài cốm lớp 7

Ngôn ngữ tinh tế, giàu hình ảnh và cảm xúc

Tác giả đã sử dụng từ ngữ chọn lọc, gợi nhiều liên tưởng đẹp kết hợp giọng văn nhẹ nhàng, trữ tình, như một lời tâm tình: "Ai đã nghĩ đầu tiên dùng cốm để làm quà sêu tết?"

Bút pháp miêu tả kết hợp biểu cảm

Bút pháp miêu tả kết hợp biểu cảm để tả quy trình làm cốm sinh động. Chi tiết "lúa non đượm sương", "rang trên lửa riu riu" vừa tả thực, vừa gợi không khí bình yên của làng quê. Điều này góp phần làm cảm xúc hòa quyện với hình ảnh, vừa miêu tả, vừa bộc lộ sự trân trọng.

Nghệ thuật tùy bút đặc sắc

Khi kết hợp nhuần nhuyễn giữa tự sự - miêu tả - nghị luận, kết hợp với lối viết uyển chuyển, không gò bó: Từ chuyện ăn cốm dẫn đến triết lý sống làm cho nghệ thuật tùy bút trong văn của Thạch Lam trở nên vô cùng đặc sắc.

Sử dụng biện pháp tu từ hiệu quả

Bao gồm các biện pháp tu từ:

• So sánh: "Cốm như sợi dây liên hệ giữa con người với đất trời": Nhấn mạnh sự gắn kết thiêng liêng.

• Ẩn dụ: "Lá sen ủ lấy hồn cốm": Gợi sự nâng niu, bảo vệ tinh hoa.

• Điệp cấu trúc: "Phải chọn… phải rang… phải giã…": Nhấn mạnh sự kỳ công.

Kết cấu mạch lạc, logic góp phần giúp Văn Thạch Lam như một thứ cốm văn chương: thanh tao, đậm đà và cần được thưởng thức chậm rãi."

Bài “Cốm” của Thạch Lam không chỉ giúp ta biết thêm về một món ăn truyền thống, mà còn mở ra cánh cửa để ta bước vào không gian văn hóa Hà Nội xưa – nơi mỗi hạt cốm gói trong lá sen mang theo cả hồn mùa thu. Phố Xưa chúc các em học tốt, nếu muốn thưởng thức hoặc tham quan các sản phẩm liên quan đến Cốm làng Vòng, hãy liên hệ ngay với chúng tôi nhé!